Kilitleme ve Etiketleme Sistemleri
Etiketle Kilitle Emniyete Al Dene (EKED) Kilitleme/Etiketleme, makineleri tüm enerji kaynaklarından geçici olarak izole eden ve makine müdahaleleri devam ederken enerji verilmemesini sağlayan bir güvenlik prosedürüdür. Daha güvenli makine müdahaleleri sağlar ve hareketli parçalar veya makineye olması gerekenden önce enerji verilmesi nedeniyle ortaya çıkan kazaların önlenmesine yardımcı olur.
EKED yada tehlikeli enerjinin kontrolü, tehlikeli makine ve enerji kaynaklarının düzgün bir şekilde kapatılmasını, bakım veya servis çalışmaları sırasında beklenmedik bir şekilde başlatılmasını önleyen bir güvenlik prosedürüdür. Genellikle bir Kilitleme Etiketleme prosedürü üç ekipmanı içerir:
- Güç kaynağına sabitlenecek ve açılmasını önleyecek bir kilitleme ekipmanı
- Ekipmana takılan bir kilit
- Diğer çalışanları, ekipmanı kullanmamaları konusunda uyaran, kilitli cihaza iliştirilmiş bir etiket
Kilitleme/ Etiketleme Faydaları Kilitleme/Etiketleme, kapsamlı bir güvenlik programı olarak uygulandığında başarılı olur. Kilitleme/ Etiketlemenin iyi şekilde uygulanması için çalışan eğitimi, makineye özel prosedürlerin anlatıldığı görseller ve doğru aletlerle desteklenmesi gerekir. Faydalar arasında şunlar yer alır: Hayat kurtarma Ciddi olayları, yaralanmaları ve ölümcül kazaları önleme
Verimliliği artırma İş yeri kazalarının sebep olduğu plansız aksamaları azaltma
Maliyetleri düşürme Çalışanların çalışamaması nedeniyle kaybedilen zamanı, sigorta maliyetlerini ve ceza olasılığını azaltma
Yasalarda EKED Ulusal ve uluslararası mevzuatlara göre enerjili hatlarda çalışırken tehlikeli enerjinin izolasyonu yani kilitleme etiketleme ekipmanlarının kullanılması zorunluluktur;
Ulusal Mevzuatlar
- 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
- Makine Emniyeti Yönetmeliği
- Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği
- TS EN ISO 14118 / Makinelerde Güvenlik – Beklenmedik Çalıştırmanın Önlenmesi
Uluslararası Mevzuatlar
- Amerikan Standardı OSHA 1910.147 “The control of hazardous energy (lockout/tagout)”
- Kanada standardı CSA Z460-13 ” Control of hazardous energy – Lockout and other methods”
- AB Standardı – BS EN ISO 14118 – “Safety of machinery – Prevention of unexpected start-up”
- vrupa Birliği Direktifleri; 30/12/1989 tarih ve 89/655/EEC sayılı, 5/12/1995 tarih ve 95/63/EC sayılı, 27/6/2001 tarih ve 2001/45/EC sayılı direktifleri.
EKED Uygulama Alanları
- Bakım
- İşletme
- Montaj
- Değişiklik
- Sökme-Takma
- Ayarlama
- Muayene
- Yağlama
- Temizlik
Tehlikeli Enerji Türleri
- Elektrik
- Mekanik (Çekim, Kinetik)
- Kimyasal
- Hidrolik
- Pnömatik (Havalı)
- Termal
- Gaz/Su/Buhar
- Yer çekimi
- Depolanmış Enerji
Kilitleme Etiketleme Uygulama Adımları
1. Kilitleme/Etiketleme politikası oluşturma
2. Makineye özgü prosedürler belirleme
3. Enerji izolasyon noktalarını tanımlama
4. Kilitleme/Etiketleme Eğitimi
5. Uygun Kilitleme/Etiketleme araçları sağlama
6. Kilitleme/Etiketleme programını sürdürme